ANG PAGTATALUMPATI

MGA LAYUNIN:


Matapos mabasa ang blog na ito, masisiguro ng bawat isa na:

• malalaman ang tunay na kahulugan ng pagtatalumpati
• mauunawaan ang kahalagahan ng talumpati sa paglinang ng kahusayan ng bawat isa sa tamang pagsasalita
• magkakaroon ng sapat na kakayahan at lakas ng loob upang maging isang mabisang mananalumpati

Ang pagtatalumpati ay maituturing na isang uri ng sining. Dito makikita ang katatasan at kahusayan ng tagapagsalita sa paghihikayat upang paniwalaan ang kanyang pangangatwiran sa paksang tinatalakay. Kakaiba ito sa ginagawa nating pagsasalita sa araw – araw at sa iba pang anyo ng panitikan. Ang talumpati ay pinaghahandaan bago bigkasin sa madla. May iba’t-ibang uri ng talumpati kaya nagkakaiba rin ang paraan ng paghahanda.

Iba’t-ibang uri ng talumpati

1.     Impromptu – ito ay biglaang talumpati na binibigkas pamamaraan na maaaring gamiting gabay sa pagbigkas ng biglaang talumpati. Ibinibigay rito ang paksa sa oras na mismo ng pagsasalita.

Narito ang ilang paalala sa biglaang pagtatalumpati.

·         Maglaan ka ng oras sa paghahanda

Huminga nang malalim. Dahan-dahan tumayo at lumakad patungong tanghalan. Gamitin ang oras na ito sa pagbuo ng mga ideya na gagamitin mo sa pagbigkas. Mag-isip din ng magandang panimula.

·         Magkaroon ng tiwala sa sarili

Tingnan ang buong paligid at ngumiti sa mga tagapakinig. Tumindig nang maayos. Huwag ilalagay ang mga kamay sa loob ng bulsa. Magsalita at kumilos nang may tiwala sa sarili

·         Magsalita nang medyo mabagal

Ang pagsasalita sa mabagal na paraan ay nakatutulong sa iyo na mag-isip kung ano ang susunod mong sasabihin. Nakakatutulong din ito para mabawasan ang iyong nerbyos.

·         Magpokus

Magpokus sa paksa habang nagsasalita. Iwasang mag-isip ng negatibo dahil sa kawalan ng kahandaan. Magsalita nang tuwiran sa mga tagapakinig at ibagay o iangkop ang sarili sa nakikitang reaksyon ng mga tagapakinig. Panatilihing nakapokus ang paningin sa mga tagapakinig. Iwasang magpaligoy-ligoy sa pagsasalita.

Halimbawa ng isang dagliang pagtatalumpati o improptu

2.    Extempore – ayon kay James M. Copeland(1964), ang unang kahirapan sa pagsasagawa ng pagbigkas ng extempore sa isang kompetisyon ay ang kawalan ng kahandaan sa pagbigkas. Ang paghahanda sa ganitong tipo o uri ng pagtatalumpati ay limitado sa oras sa pagitan ng pagkuha ng paksa at mismong paligsahan. Ang ikalawang konsiderasyon ay ang pagtatakda ng oras sa pagtatalumpati. Sa ibang paligsahan, ang mananalumpati ay tinatanggal kung lalampas o kaya ay kulangin sa oras. Samakatwid, ang pagpili ng materyal at ang pag-aayos ng panimula, katawan at ang konklusyon ay apektado sa itinakdang oras. Ang ikatlong kosiderasyon ay ang pag-uulit ng paksa. Ibig ng lupon ng inampalan na makarinig sa mga tungkol sa magkakaparehong paksa. Iminungkahi ni Copeland na mas maganda kung orihinal at maayos ang organisasyon ng pagtalakay sa paksa.

3.    Isinaulong talumpati – sa bahaging ito ang tagapagsalita ay gumagawa muna ng kanyang talumpati. Samakatwid, may paghahanda na sa ganitong tipo ng pagtatalumpati at kailangang memoryado o saulado ang pyesa bago bigkasin ang talumpati.

Halimbawa ng pagtatalumpating isinaulo

4.    Pagbasa ng papel sa panayam o kumperensya- makikita sa bahaging ito ang kasanayan sa pagsulat ng papel na babasahin sa kumperensya. Ang pag-oorganisa ng mga ideya at ang pagsulat ng panimula, katawan at wakas/kongklusyon ay dapat na magkakaugnay at may kaisahan.

Halimbawa ng pagtatalumpati na may kasamang pagbabasa

MGA KASANGKAPAN NG TAGAPAGSALITA/MANANALUMPATI

            Ang isang tagapagsalita o mananalumpati ay may mga kasangkapan ding ginagamit para maging mabisa ang panghihikayat niya sa madla upang paniwalaan ang kanyang sinasabi o pangangatwirang ibinibigay tungkol sa paksang tinatalakay.

            Narito ang ilang kasangkapan na maaaring magamit para maging mabisa ang pagpapahayag ng talumpati.

1.     Tinig

Nakakatulong ang tinig sa pag-unawa sa nilalaman ng talumpati. Kailangang ibagay ang tinig sa nilalaman ng pananalita. Isinasaalang-alang sa bahaging ito ang tulin o bilis ng pananalita, pagbibigay-diin sa mahahalagang salita o mensahe na kailangang maunawaan ng tagapakinig, tono ng pananalita, pagtaas at pagbaba ng tinig, at paglakas at paghina ng tinig. Ang magandang tinig ay madaling makaakit sa madla. Iwasan ang matining na tinig o kaya ay garalgal na tinig na parang sirang plaka.

2.    Tindig

Tumindig nang maayos at iwasan ang tindig militar na parang naninigas ang katawan. Sikaping maging magaan ang katawan at nakarelaks. Mahalaga na magmukhang kapita-pitagan para makuha agad ang atensyon ng mga tagapakinig. Ang ganitonng uri ng anyo ay nakapagpapahiwatig na handang-handa ang tagapagsalita.

Halimbawa ng tamang tindig sa pagtatalumpati

3.    Galaw

Anng galaw ay tumutukoy sa anumang pagkilos na ginagawa ng tao na may kaugnayan sa pagsasalita o pagpapahayag ng kaisipan o anumang damdamin sa madla o mga tagapakinig. Nasasaklaw ng galaw ang mata, ekspresyon ng mukha, tindig, galaw ng ulo at katawan. Lahat ng ito ay nakatutulong sa paghahatid ng mensahe.

4.    Kumpas ng mga kamay

Ginagamit ang kumpas ng mga kamay sa pagbibigay-diin sa sinasabi. Halimbawa, karaniwang itinataas ang hintuturo o braso kung ipinapahayag ang mahalagang opinion o puntos ng talumati o pananalita. Ginagamit din ang mga kumpas ng kamay para biigyan ng pagtutumbas ang ideya. Halimbawa, kung binabanggit ang dalawang magkaibang katwiran ay maaaring itaas ang kanan at kaliwang kamay sa kumpas sa pagpapatuloy ng diwa, imbis na “umm ,saka, bale” ang lumalabas sa tuwing may kailangang alalahanin sa pananalita, ginagamit ang galaw ng kamay bilang di-verbal na komunikasyon. Kailangang tumpak, tiyak, tiyak at maayos ang kumpas ng mga kamay. Ginagamit lamang ito bilang pantulong sa pananalita. Hindi dapat makaagaw ng pansin ang sobrang pagkumpas ng kamay habang nagsasalita.

Halimbawa ng kumpas ng kamay

MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA TAGAPAGSALITA

1.     Kahandaan

Malalaman agad ng mga tagapakinig kung pinaghandaang mabuti ang pagtatalumpati sa panimula o introduksyong bibibigkas ng tagapagsalita. Kung maganda amg panimula, makukuha agad ang atensyon ng mga tagapakinig. May dalawang mahahalagang salik para sa panimula ng pananalita: (a) kilalanin ang tagapakinig at (b) isaalang-alang ang okasyon kung  pormal o di-pormal. Layunin ng dalawang ito na makapukaw ng atensyon ng tagapakinig. Kung alam ng tagapakinig kung sino-sino ang kanyang tagapakinig, mailulugar niya ang pagpapatawa, pagtatanong at iba  pang teknik o istratehiya para makuha ang atensyon nila.

2.    Kaalaman sa paksa

Ang sapat na kaaalaman sa paksa ng tagapagsalita ay masasalamin sa paraan ng pagbigkas o –pagtatalakay na ginagawa niya. Makikita ang kanyang kahusayan sa paksang tinatalaky sa paraan ng pagpapaliwanag, pagbibigay ng interpreyasyon, paglalapat, paghahambing, pag-uulit ng padron at ang pagbibigay ng problema at solusyon. Madaling matuklasan kung kulang sa kaalaman ang tagapagsalita dahil mararamdaman ito sa kanyang tinig at ikinikilos.

3.    Kahusayan sa pagsasalita

Madaling maganyak na makinig ang publiko kung matatas at mahusay magsalita ang mananalumpati/tagapagsalita. Ibinibigay ng tagapagsalita ang kanyang tinig sa nililalaman ng kanyang talumpati. Dito rin makikita ang kasanayan sa wika ng tagapagsalita gaya ng paggamit ng angkop na salita, wastong gramatika at wastong pagbigkas ng mga salita. Mahalaga na maunawaan ng tagapakinig ang mensahe kaya nararapat na ibigay ang lenggwaheng gagamitin sa uri ng tagapakinig.

Halimbawa ng isang talumpati na maaring mapag-ralan at gamitin bilang panimulang piyesa ng pagsasanay.

Sa Kabataan ni:

Onofre Pagsanghan

Isa sa mga salitang napag-aralan

natin sa wikang Pilipino ay ang

salitang nabansot. Kapag ang isang

bagay raw ay dapat pang lumaki

ngunit ito'y tumigil na sa paglaki, ang

bagay na ito raw ay nabansot. MArami

raw uri ng pagkabansot, ngunit ang

pinakamalungkot na uri raw ay ang

pagkabansot ng isipan, ng puso, at ng

diwa.

Ang panahon ng kabataan ay

panahon ng pagkalaki, ngunit ang ating

paglaki ay kailangan paglaki at pag-

unlad ng ating buong katauhan, hindi

lamang ng ating sukat at timbang.

Kung ga-poste man ang ating taas at

ga-pison man ang ating bigat, ngunit

kung ang pag-iisip naman nati'y

ga-kulisap lamang, kay pangit na

kabansutan.

Kung tumangkad man tayong tangkad-kawayan,

at bumulog man tayong bilog-tapayan, ngunit

kung tayo nam'y tulad ni "Bondying" na di

mapagkatitiwalaan-anong laking kakulangan. 

Kung magkakatawan tayong katawang "Tarzan"

at mapatalas ang ating isipang sintalas

ng kay Rizal, ngunit kung ang ating kalooban

nama'y itim na duwende ng kasamaan-anong

kapinsalaan para sa kinabukasan.

Kinabukasan. Kabataan, tayo raw ang

pag-asa ng Inang Bayan. Tayo raw

ang maghahatid sa kanya sa langit ng

kasaganaan at karangalan, o hihila

sa kanya sa putik ng kahirapan at kahihiyan.

Ang panahon ng pagkilos ay ngayon, hindi

bukas, hindi sa isang taon. Araw-araw ay

tumutuwid tayong palangit o bumabaluktot

tayong paputik. Tamang tama ang sabi ng

ating mga ninunong kung ano raw ang 

kinamihasnan ay siyang pagkakatanda.

Huwag nating akalaing makapagpapabaya tayo ng 

ating pag-aaral ngayon at sa araw ng bukas

ay bigla tayong magiging mga dalubhasang

magpapaunlad sa bayan. Huwag nating akalaing

makapandaraya ngayon sa ating mga pagsusulit, 

makakupit sa ating mga magulang at sa mahiwagang

araw ng bukas makakaya nating balikatin ang 

mabibigat na suliranin ng ating bansa.

Huwag nating akalaing makapaglulublob tayo 

ngayon ng kalaswaan at kahalayan, at sa

mahiwagang araw ng bukas bigla tayong 

magiging ulirang mga magulang.

Kabataan, ang tunay na pag-ibig sa bayan,

ang tunay na nasyonalismo, ay wala sa 

tamis ng pangarap, wala rin sa pagpag ng dila.

Ang tunay na pag-ibig ay nasa pawis at gawa.

Mga napagkunan:

Gng. Luz De Dios, Komunikasyon sa Akademikong Filipino

http://www.youtube.com/results?search_query=noynoy+inaugural+spee&oq=noynoy+inaugural+spee&aq=f&aqi=q-w1&aql=&gs_sm=3&gs_upl=9157l30520l0l32667l33l32l0l0l0l0l1212l4422l0.7.1.6-1

ww.youtube.com/watch?v=DaHZBBkr8dw

http://www.youtube.com/watch?v=wSKmvElWQd0